De Piramide van Lencioni: zo bouw je een marketingteam dat echt werkt

Veel teams lopen niet vast op gebrek aan talent, maar op menselijk gedoe. Misverstanden, onderlinge irritatie, half afgemaakte projecten. Patrick Lencioni, een Amerikaanse consultant en schrijver, zag dit patroon terugkomen. Hij ontwikkelde daarom een model dat inmiddels wereldwijd wordt gebruikt: de Piramide van Lencioni, ook wel bekend als De Vijf Frustraties van Teamwork. Het is een praktisch, eerlijk model dat laat zien waar een team vastloopt en wat er nodig is om wél effectief samen te werken.

Wat is de Piramide van Lencioni?

De piramide bestaat uit vijf lagen die elkaar opbouwen: vertrouwen, constructieve conflicten, betrokkenheid, verantwoordelijkheid nemen en de focus op gezamenlijke resultaten. Wat het model slim maakt, is dat Lencioni deze lagen ziet als voorwaarden. Als de onderste laag niet werkt, dan werkt de rest ook niet. Zo simpel is het.

1. Vertrouwen: de onmisbare fundering

De onderste laag van de piramide is vertrouwen. Niet het soort vertrouwen waarbij je ervan uitgaat dat iemand zijn werk doet, maar kwetsbaar vertrouwen: durven toegeven dat je iets niet weet en fouten durven delen.

Wanneer deze laag ontbreekt, zie je dat mensen informatie achterhouden en dat meningen tijdens vergaderingen worden ingeslikt maar achteraf in groepjes worden besproken. Het gevolg: stroperigheid, terughoudendheid en een team dat vooral behoudend reageert.

Teams waar kwetsbaar vertrouwen wél aanwezig is, voelen lichter. Mensen durven te laten zien wat ze nodig hebben, zoeken hulp sneller op en nemen meer initiatief. Het creëert psychologische veiligheid, dit is belangrijk om te kunnen groeien. 

2. Constructieve conflicten: botsen zonder breken

Zodra vertrouwen staat, ontstaat ruimte voor gezonde conflicten. Veel teams vermijden conflicten, omdat ze bang zijn voor spanning of omdat ze denken dat het ‘gezelliger’ is om het er maar over te laten waaien. Lencioni is hier helder over: teams die conflicten vermijden, maken slechtere beslissingen.

Constructieve conflicten gaan over ideeën, strategie en inhoud, niet over ego of personen. Het zijn discussiegesprekken waarin mensen elkaar uitdagen, waar meningen verschillen en waar scherpe vragen gesteld mogen worden. Teams die dit durven, komen sneller tot betere keuzes. 

De kunst is dat een pittige discussie niet wordt gezien als een aanval, maar als een gezamenlijke zoektocht naar de beste oplossing.

3. Commitment: duidelijke besluiten waar iedereen achter staat

Wanneer er open gediscussieerd mag worden, ontstaat vanzelf meer draagvlak. Niet omdat iedereen zijn zin krijgt, maar omdat iedereen zijn stem heeft kunnen laten horen. Dat is volgens Lencioni de sleutel tot commitment: de wil om een besluit te steunen, zelfs als het niet je favoriete optie is.

Teams die geen commitment bereiken, blijven hangen in twijfel. Besluiten zijn onduidelijk of worden steeds opnieuw ter discussie gesteld. Na vergaderingen blijft onrust hangen: wie doet nu eigenlijk wat, en wanneer? Daardoor vertraagt alles.

Teams met commitment sluiten vergaderingen af met helderheid. Iedereen weet welke keuzes zijn gemaakt, waarom ze zijn gemaakt en wat er van hen wordt verwacht. Dat maakt tempo, richting en rust.

4. Verantwoordelijkheid nemen: elkaar durven aanspreken

Met commitment ontstaat de vierde laag: accountability, oftewel elkaar durven aanspreken. Niet de manager die achter iedereen aanjaagt, maar een team dat elkaar onderling verantwoordelijk houdt.

In teams waar accountability ontbreekt, zakt kwaliteit weg. Deadlines worden verschoven, afspraken worden niet nagekomen en niemand durft er iets van te zeggen uit angst om ‘lastig’ gevonden te worden.

Een volwassen team doet precies het tegenovergestelde. Daar is het normaal om elkaar scherp te houden, opmerkingen te maken over gedrag dat niet helpt en samen de lat hoog te leggen. Niet om te controleren, maar om elkaar te helpen groeien.

5. Focus op gezamenlijke resultaten: de top van de piramide

Pas bovenop alle andere lagen ontstaat echte resultaatgerichtheid. Niet “ik wil goed scoren”, maar “wij willen winnen als team”.

Als deze laag ontbreekt, zie je dat individuen of afdelingen hun eigen doelen belangrijker maken dan het geheel. Er ontstaan eilandjes en keuzes die vooral goed zijn voor één persoon of één afdeling, niet voor het team of de organisatie.

Teams die wél focussen op gezamenlijke resultaten, werken vanuit een helder doel. Ze weten wat succes betekent, vieren gezamenlijke prestaties en houden het grotere geheel constant in beeld. Daardoor kiezen ze slimmer, sneller en consistenter.

Wat levert de piramide van lencioni je op?

De Piramide van Lencioni maakt zichtbaar waar het echt schuurt. Het geeft inzicht in onderliggende patronen, laat zien waarom projecten stroef lopen en helpt leiders én teams om weer in beweging te komen. Het brengt rust, duidelijkheid en volwassenheid in een team. En dat merk je in alles: tempo, energie, werkplezier en de kwaliteit van je resultaten.